Fen bilimleri 5. sınıf 7. ünite konu anlatımı. Elektrik, elektrik ve devre, devre elemanları, devre şemaları ve sembollerle alakalı bilgilere ulaşabilirsiniz.
ELEKTRİK DEVRE ELEMANLARININ SEMBOLLERLE GÖSTERİMİ
Elektrik devrelerinde kullanılan malzemelere devre elemanları denir. Elektrik devresi çizilirken, devre elemanları sembollerle gösterilir. Sembollerle gösterilmesinin sebebi;
- Tüm Dünya’da ortak bir dil oluşturmak, çizilen devrelerin Dünya’nın her yerinde anlaşılmasını sağlamak.
- Devre şemalarının anlaşılmasını kolaylaştırmak.
- Zamandan tasarruf sağlamak.
DEVRE ELEMANLARININ GÖREVLERİ
Ampul: Elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştüren araçtır.
Bağlantı Kablosu: Devre elemanlarını birbirine bağlayan ve elektrik enerjisini bu elemanlara taşıyan araçtır.
Pil: Devrede ki enerji merkezidir. İçinde depoladığı kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür. (+) ve ( – ) kutupları vardır.
Anahtar: Devrede ki elektriğin geçişini kontrol eden devre elemanıdır. Anahtar kapalı iken devreden elektrik geçer durumdadır, anahtar açıkken ise devreden elektrik geçmez ve ampul ışık vermez.
DEVREYE YARDIMCI ELEMANLAR
Duy: Ampulün bağlanmasını kolaylaştıran devre elemanıdır. Bir sembolü yoktur.
Pil Yatağı: Pillerin bağlanmasını sağlayan elemandır. Herhangi bir sembolü yoktur.
*NOT: Devreye yardımcı elemanlar olamadan da devre çalışıp ampul ışık verebilir.
DEVRE ŞEMASI
Bir elektrik devresinin devre elemanlarını semboller çizerek oluşan şekle devre şeması denir. Elektrik enerjisi kullanılarak çalışan tüm cihazların devre şeması vardır.
Basit Bir Devrede Lamba Parlaklığını Etkileyen Faktörler;
Basit Elektrik Devresi: Ampul, bağlantı kablosu, pil, ve anahtardan oluşan elektrik devresine basit elektrik devresi denir.
Ampulün parlaklığını arttırmak için yapılacaklar;
- Ampul sayısını sabit tutup pil sayısını arttırmak.
- Devredeki pil sayısını sabit tutup devredeki ampul sayısını azaltmak.
*NOT: Devrede pillerin birbirine bağlanması çok önemlidir. Piller birbirine ters bağlanırsa ampul ışık vermez.
Bir bilimsel araştırma yapılırken kontrollü deneyler yapılır. Deney sonuçlarına göre bilimsel veriler açıklanır. Kontrollü deney yapılırken üç tür değişken kullanılır.( Değişken: Bir deneyde yapılan değişikliklere değişken denir.)
- Bağımsız Değişken: Gözlem yaptığımız deney ortamlarında değiştirdiğimiz değişkendir.
- Bağımlı Değişken: Bağımsız değişkene bağlı olarak değişen değişkendir. Yani deneyde gözlemlemek istediğimiz sonuçtur.
- Kontrol Edilen Değişken(Sabit Tutulan Değişken): Deney ortamlarında aynı olan sabit tutulan değişkendir.
ÖRNEK DENEY:
Soru: Elektrik devresinde pil sayısı artarsa ampul parlaklığı değişir mi?
Bağımlı Değişken: Deneyde gözlemlemek istediğimiz eleman ampulün parlaklığıdır. Yani pil sayısına bağımlıdır.
Bağımsız Değişken: Pil sayısı burada bağımsız olarak arttırabileceğimiz elemandır.
Kontrol Edilen Değişken: Ampul sayısı, kablo cinsini sabit tutarak iki deney arasında sadece bağımsız pil sayısı değişkeninin arttırılmasıyla bağımlı değişkeni gözlemlemek istiyoruz.